Τα έργα ΤΠΕ στο ευρύτερο Δημόσιο και την Τοπική Αυτοδιοίκηση σχεδιάζονται κατά κανόνα με προχειρότητα, κοστολογούνται αυθαίρετα, επικαλύπτονται σε σημαντικό βαθμό, δεν αντανακλούν τις προτεραιότητες και τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών και των φορέων και καταλήγουν τις περισσότερες φορές στο να μην αποδίδουν τις υπηρεσίες για τις οποίες δημιουργήθηκαν.
Οι λόγοι αποτυχίας των έργων ΤΠΕ δεν είναι μονοσήμαντοι, συνδέονται με τους φορείς υλοποίησης, την αποδοχή και εμπλοκή των εργαζομένων, την αποτύπωση και ενσωμάτωση των αναγκαίων οργανωτικών (BPR) αλλαγών που πρέπει να προηγηθούν. Βασικός ωστόσο κοινός παράγοντας στην αποτυχία των έργων ΤΠΕ αποτελεί το έλλειμμα αξιοποίησης των στελεχών ΤΠΕ στο ευρύτερο δημόσιο και η απουσία θεσμικού πλαισίου υλοποίησης και παρακολούθησης.
Το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας μας στον κλάδο των ΤΠΕ είναι ένα από τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα, ο αριθμός αποφοίτων σχολών ΤΠΕ Πανεπιστημιακού επιπέδου είναι τεράστιος για τα ελληνικά δεδομένα λόγω της λειτουργίας περίπου 49 (!) σχετικών τμημάτων ΑΕΙ και ΤΕΙ. Παρά το γεγονός αυτό, ο σχεδιασμός των έργων ΤΠΕ (συχνότερα σε μικρότερους φορείς π.χ. Δήμοι, Νομαρχίες αλλά συχνά και σε μεγάλους οργανισμούς και Υπουργεία) πραγματοποιείται συνήθως με βάση προτάσεις εξωτερικών «συμβούλων» αγνώστων προδιαγραφών ή «ιδέες» όσων δηλώνουν ότι έχουν σχέση με τις ΤΠΕ, χωρίς να ακολουθείται μια τυπική υπηρεσιακή διαδρομή με την εμπλοκή έστω ενός στελέχους που βεβαιωμένα γνωρίζει την επιστήμη των ΤΠΕ. Το φαινόμενο αυτό, σε συνδυασμό με την πιθανή άγνοια των θεμάτων ΤΠΕ από τα πρόσωπα που λαμβάνουν τις αποφάσεις, οδηγεί συχνότατα σε προτάσεις έργων χωρίς καμία μελέτη, εκτός λογικής, αυθαίρετης κοστολόγησης, καταδικασμένα εκ των προτέρων σε αποτυχία. Είναι παράλογο για το απλούστερο δημόσιο έργο να απαιτείται η υπογραφή – σύμφωνη γνώμη μηχανικού και για τα έργα ΤΠΕ να μην υπάρχει καμία απολύτως προϋπόθεση ευθύνης από αρμόδιους επιστήμονες.
Ως πρώτες ενέργειες για την αντιμετώπιση του θέματος προτείνονται:
- Αντιμετώπιση των έργων ΤΠΕ ως «έργων» και όχι ως «υπηρεσιών»
· Με την ολοκλήρωση του θεσμικού πλαισίου του 3316/2005 και την καθιέρωση της κατηγορίας μελετών «Πληροφοριακών Συστημάτων και Δικτύων» είναι δυνατή η συγκρότηση μητρώου μελετητών με συγκεκριμένη εμπειρία και προσόντα για τις μελέτες ΤΠΕ. Οι ενέργειες για την υιοθέτηση αυτού του πλαισίου στη μελέτη και την κατασκευή των έργων είναι σε μεγάλο βαθμό ευθύνη του Υπουργείου σας.
· Επέκταση του θεσμικού πλαισίου των μελετών και στα έργα ΤΠΕ, με στόχο διαφανείς διαδικασίες και μητρώου εμπειρίας και εξειδίκευσης - Δημιουργία ολιγομελών μονάδων ΤΠΕ σε όλα τα Υπουργεία με απ’ ευθείας αναφορά σε ανώτατο επίπεδο διοίκησης.
· Αντικείμενο των μονάδων θα είναι η διαρκής ενημέρωση της στρατηγικής του φορέα σε θέματα Τεχνολογιών Επικοινωνιών και Πληροφορικής (ΤΠΕ), η έγκαιρη διάγνωση των αναγκών σε νέες υπηρεσίες, οι προτεραιότητες σε θέματα ΤΠΕ, η ενημέρωση για τη διεθνή εμπειρία, η εποπτεία των έργων που εκτελούνται, η παραλαβή και η παραγωγική ενσωμάτωση τους.
· Οι επικεφαλείς των μονάδων αυτών να συμμετέχουν σε διαρκές όργανο συντονισμού της συνολικής πολιτικής της Δημόσιας Διοίκησης σε θέματα ΤΠΕ, για την αποφυγή επικαλύψεων, επανάληψης κοινών εργασιών, την ανταλλαγή εμπειριών και καλών πρακτικών.
· Οι μονάδες αυτές θα πρέπει να συγκροτηθούν αποφεύγοντας την πρακτική των «κατά δήλωση» επιστημόνων ΤΠΕ που κυριαρχεί στο Δημόσιο Τομέα। Στην μονάδα δύναται να συμμετέχουν άτομα από τα ήδη υπάρχοντα στελέχη του φορέα εφ’ όσον πληρούν τα ίδια κριτήρια. - Συμμετοχή και ευθύνη των επιστημόνων ΤΠΕ, στο σχεδιασμό, παρακολούθηση, υλοποίηση και λειτουργία των έργων
· Η συμμετοχή των επιστημόνων ΤΠΕ στο σχεδιασμό, τη μελέτη, την παρακολούθηση, την παραλαβή και τη λειτουργία των έργων ΤΠΕ, πρέπει να προβλέπεται θεσμικά και να συνδέεται με την εμπειρία και τα τυπικά προσόντα των στελεχών που την αναλαμβάνουν.
· Πέρα από τις παραπάνω μονάδες, επιβάλλεται ο ορισμός πραγματικών υπεύθυνων – ιδιοκτητών (owners) των έργων ΤΠΕ που υλοποιούνται στη Δημόσια Διοίκηση
· Καθιέρωση μητρώου ανεξάρτητων αξιολογητών, με αφετηρία το βασικό πτυχίο τμήματος Πληροφορικής και Επικοινωνιών. Είναι απαράδεκτο επιτροπές διαγωνισμών, παραλαβής και λειτουργίας σχετικών έργων να μην περιλαμβάνουν ορισμένες φορές ούτε ένα σχετικό πτυχιούχο.
· Η διαχείριση και η συμπλήρωση των μητρώων πρέπει να γίνεται με διαφανή, αντικειμενικά και αδιάβλητα κριτήρια. Φορείς όπως το ΤΕΕ μέσω του e-TEE ΤΠΕ/ΤΕΕ μπορούν να αναλάβουν τη λειτουργία αυτών των μητρώων, με αμεροληψία και προϋποθέσεις σχετικά με τη συχνότητα ανάληψης αξιολογήσεων από τα ίδια άτομα
ΔΕΛΤΙΟ 30/2009
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου